Gminny Żłobek "Kraina Uśmiechu"
w Dobrodzieniu

Adaptacja to naturalny proces zwiazany z pójściem dziecka do żłobka bądź grupy przedszkolnej. Rozpoczęcie tego etapu jest przełomowym momentem w życiu społecznym malucha. Dla wielu dzieci oznacza pierwsze kontakty z dużą grupą osób i nadmiarem bodźców takich jak: hałas czy szum, różnorodnymi zabawami, odmiennym niż zwykle planem dnia , ogromnym zmianom ulega dotychczasowe funkcjonowanie, dlatego pobyt dziecka w złobku lub przedszkolu jest dla niego bardzo silnym przeżyciem. Jest to trudny  proces zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców. Wiąże się z wieloma emocjami. Adaptacja dziecka moze trwać od kilku do kilkunastu tygodni. Mimo określonych norm rozwojowych proces adaptacji u każdego dziecka przebiega inaczej. W naszej placówce adaptacja przebiega przeważnie dwa tygodnie. To wtedy następuje proces przystosowywania sie fizjologicznego, poznawczego oraz emocjonalno społecznego do nowego otoczenia.

Adaptacja razem czy osobno?

To pytanie najczęściej zadają rodziece rozpoczynające  przygodę ze złobkiem lub przedszkolem. Nierzadko rodzice nie wyobrażają sobie "oddać dziecko w obce ręce i czekać za drzwiami". Rozumiemy ze adaptacja to proces trudny nie tylko dla dziecka, a także, a może przede wszystkim dla jego rodziców. Niemniej na podstawie wielu zakończonych adaptacji możemy stwierdzić, iż większość dzieci naprawdę dobrze znosi rozłąkę w początkowych dniach adaptacji. Maluch powierzony opiekunkom na krótki czas czesto nawet nie zauważa  nieobecności mamy czy taty. Ponadto mając na celu dobro wszystkich dzieci nie chcemy, aby któreś z nich czuło się niekomfortowo z powodu obecności nieznajomej osoby. Każde pojawienie się nieznajomego rozprasza dzieci, co z kolei dezorganizuje pracę opiekunek i wypracowany rytm dnia.  Maluszki najczęściej boją się nieznajomych, a starsze dzieci zamiast aktywnie uczestniczyć w zajęciach próbują poznać nową osobę. Adaptacja bez obecności rodzica  daje dziecku możliwość szybszego odnalezienia się w nowym miejscu, w którym docelowo będzie przebywało bez rodzica.

Jak powinien zachowywać się rodzic przy rozstaniach z dzieckiem?

Przy rozstaniach ważne jest, aby rodzice byli zdecydowani, z jednej strony nie spieszyli się, tak aby dziecko poczuło się bezpiecznie, a z drugiej strony aby nie przedłużali rozstania. Maluszki oczywiście sygnalizują swoje niezadowolenie z rozstania płaczem. Jednakże przedłużanie rozstania budzi jeszcze większy niepokój dziecka. Dzieci wiedzą też, iż płacz powoduje to, że rodzic pozostaje z nim na dłużej. Aby dziecko mogło dobrze poczuć się w nowym miejscu i zaufać nauczycielom, rodzic powinien dać szansę opiekunom na uspokojenie maluszka. Dzięki temu przyspieszymy tworzenie się ciepłych relacji z nowymi opiekunami.

"Dlaczego moje dziecko płacze, gdy zostawiam w żłobku?"

Rodzice często pozostawiając dziecko płaczące wyobrażają sobie, iż robią mu krzywdę zostawiając je w żłobku. Dzieciaczek w początkowym okresie będzie sygnalizował swoje reakcje na zmiany właśnie płaczem, jednakże nie oznacza to, że nie będzie w stanie przyzwyczaić się do nowego środowiska i że po wyjściu rodzica nie czerpie radości z przebywania w tym środowisku. Każdy z nas, nawet dorosły w początkowym czasie czuje się nieswojo wchodząc w nowe środowisko, związane jest to z jeszcze niezbudowanym poczuciem bezpieczeństwa.

Dorośli mają możliwość wyrażania swojego niepokoju i posiadają środki radzenia sobie z nim, dla dziecka, jedynym środkiem sygnalizowania niezadowolenia i lęku jest właśnie płacz. Dziecko na samym początku skupia swoje emocje i swoją uwagę głównie na separacji i rozstaniu z rodzicem, dlatego też, rodzice nie powinni pochopnie myśleć, iż maluszek, który płacze, nie lubi swojego żłobka.

„Dlaczego dziecko, gdy mnie widzi gdy przychodzę je odebrać, płacze?"

Często zdarza się także, iż dzieci przez cały dzień pobytu nie ukazują negatywnych emocji , nie płaczą, jednakże widząc rodzica przychodzącego po niego do żłobka witają ich płaczem. Jest to jedna z bardzo częstych reakcji, dzieci silniejsze psychicznie i emocjonalnie dojrzalsze często w ciągu dnia nie płaczą, przyglądając się środowisku i nowym zasadom, aby jak najszybciej zaadoptować się do niego. Płacz na widok rodzica to często znak, iż trudne emocje udało się dziecku odłożyć na „później” – tak aby podzielić się nimi z dorosłym. Dziecko takie nie skupia się przez czas spędzony w żłobku na przeżywaniu swoich trudnych emocji, ale na poznawaniu go po to, by czym prędzej zrozumieć je i zdobyć poczucie bezpieczeństwa. Taka reakcja dziecka wydaje się być dojrzalsza emocjonalnie, pomagająca w szybszej adaptacji do żłobka.

Jak pomóc dziecku w adaptacji?

Małe dziecko, nawet jeżeli nic nie mówi i wydawałoby się, że mało rozumie, jest doskonałym obserwatorem. Ono bardzo trafnie odczytuje emocje rodzica, dlatego to rodzic musi zaakceptować fakt, że jego dziecko idzie do żłobka. To, że mama obawia się tej zmiany jest jak najbardziej naturalne, natomiast nie wolno jej przekazywać swoich niepokojów dziecku. O żłobku należy więc mówić pozytywnie, że będzie fajnie, że będą dzieci itd. Trzeba uwierzyć w swoje dziecko i … w słuszność decyzji, którą już się przecież podjęło. W ten sposób mama czy tata będzie lepszym oparciem dla dziecka w tej zupełnie nowej dla niego sytuacji. Rodzice powinni rozmawiać z dzieckiem o zmianie, która go czeka, dlaczego idzie do żłobka, co też tam fajnego będzie się działo itd. Dziecko rozumie o wiele więcej niż nam się wydaje! Dobrze, jeżeli dziecko ma też doświadczenie zostawania z obcymi osobami – wtedy wie, że nawet jeżeli mama go opuszcza, to potem zawsze wraca.

Należy pamiętać, żeby zwłaszcza w okresie adaptacji dziecka w żłobku poświęcać mu dużo czasu i uwagi w domu, żeby nie potraktowało żłobka jako próby odsunięcia go od rodziców. Tym bardziej, że żłobek to miejsce stworzone dla niego! Miejsce, które zapewnia kontakt z innymi dziećmi w tym samym wieku, rozwój intelektualny, emocjonalny, społeczny i ruchowy, zabawę, przestrzeń na samodzielność czyli wszystko to, czego potrzebuje do prawidłowego rozwoju.

NOWE ŚRODOWISKO, NOWE ZASADY

Środowisko żłobkowe pomimo tego, iż bardzo dla dziecka przyjazne, może stanowić dla niego także i wyzwanie i trudności. Dzieci mają jednak wrodzoną potrzebę zasad i porządku, dlatego też te trudności są trudnościami, z którymi można sobie poradzić najszybciej. Każde dziecko przyzwyczajone jest do innych rytuałów związanych z higieną, opieką, snem itp. Środowisko żłobkowe stymuluje dzieci do samodzielności, daje możliwość obserwacji innych maluszków, a co najważniejsze, zapewnia powtarzalność we wszystkich rytuałach – co daje poczucie bezpieczeństwa dziecku. Dzieci, które w domu rodzinnym nie mają uregulowanego planu dnia, godzin snu, zabawy, jedzenia, nie mają problemu z zaakceptowaniem porządku żłobkowego – często zdarza się, że okres adaptacyjny u tych dzieci kończy się dużo szybciej, gdyż poczucie bezpieczeństwa zdobywają wchodząc w zasady i powtarzalność istniejącą w żłobku.

TWORZENIE NOWYCH RELACJI Z DZIEĆMI – WPROWADZENIE DO ŻYCIA SPOŁECZNEGO I ZASAD FUNKCJONOWANIA W GRUPIE

Jeszcze jedną z trudności w rozpoczęciu życia żłobkowego jest wejście w grupę rówieśniczą i stworzenie relacji z innymi dziećmi. Maluszki w wieku żłobkowym muszą przezwyciężyć „dziecięcy egoizm”. Dzieci uczą się z czasem, iż nie wszystkie zabawki są tylko na ich wyłączność, czyli tak ważnej umiejętności jak dzielenie się z innymi. Muszą nauczyć się także czekania na swoją kolej (np. przy myciu rączek, rozdawaniu kredek itp). Ogromnym plusem przebywania między innymi dziećmi jest to, iż dzieci nie posiadające rodzeństwa, mają okazję przezwyciężyć takie trudne emocje jak na przykład zazdrość o uwagę dorosłego. Uczą się także jak pomagać młodszym. Przebywanie w grupie to pierwszy trening umiejętności społecznych i okazja do poznania zasad funkcjonowania grupy a także czas, aby przy wsparciu opiekunów poradzić sobie z trudnymi emocjami temu towarzyszącymi.